fot. Łukasz Kolewiński

- Dziękuję, że Częstochowska Rada Działalności Pożytku Publicznego wystosowała wniosek o to, żeby zaprosić do nas panią minister Agnieszkę Dziemianowicz-Bąk. By można się było wygadać i powiedzieć, jakie bariery prawne należałoby zlikwidować, żeby organizacje pozarządowe lepiej, szybciej i sprawniej mogły funkcjonować.  To wielka sprawa, bo żadnego ministra pracy i polityki społecznej nie widzieliśmy w naszym mieście od kilkudziesięciu lat - mówił na początku spotkania prezydent Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk. - Przekazujemy wiele ważnych zadań organizacjom pozarządowym, bo one oprócz tego, że dobrze wykorzystują pieniądze otrzymane od miasta na prowadzenie danego zadania, z reguły dokładają jeszcze coś od siebie: pracę wolontariuszy, środki od sponsorów, środki z projektów, na które pozyskali finansowanie, a także wiele innych działań. Poza tym po prostu wkładają w to, co robią swoje serce - dodawał.

Mówiąc o dwóch ważnych aspektach funkcjonowania organizacji NGO - prawnym i finansowym, przypomniał o ostatnich „chudych” latach samorządu, które nie pozostały też bez wpływu na możliwości dotacyjne miast dla „trzeciego sektora”. Zwracał uwagę, że optymalne wykorzystanie dostępnych wreszcie środków unijnych przez samorządy oraz jakość współpracy z organizacjami pozarządowymi, będą uzależnione od zasobności samorządów, w tym możliwości zabezpieczenia przez nie wkładów własnych do projektów europejskich.

Minister Agnieszka Dziemianowicz-Bąk przekonywała, że samorządy mogą być prekursorem dobrej zmiany prospołecznej, wskazując przykład Częstochowy i jej programu in vitro, wsparcia seniorów czy projektu zatrudniania „niań” w celu powrotu młodych rodziców na rynek pracy, które stały się jedną z inspiracji tworzenia obecnie podobnych programów w skali kraju.  

- Przyglądam się Częstochowie i temu jak rozwija się miasto oraz samorząd. Widzę jak kluczowe jest to, żeby utrzymywać dobry dialog rządu z samorządem. Nie tylko dlatego, żeby samorząd wiedział, jakie plany ma władza centralna, ale też dlatego, że władze samorządowe utrzymujące taki dialog z otoczeniem społecznym, są prekursorem zmian i postępu. Dokładnie takim prekursorem jest pan prezydent i Częstochowa. Nie tylko jeśli chodzi o politykę społeczną - mówiła minister Dziemianowicz-Bąk. -  Jednym z pierwszych projektów przeprowadzonych przez "koalicję 15 października" po wygranych wyborach było przywrócenie finansowanie z budżetu państwa procedury in vitro. Brzmi rewolucyjnie i awangardowo, ale przecież tu, w Częstochowie, to od lat działające rozwiązanie. Częstochowa daje szczęście tym osobom, które pragną założyć rodzinę, chcą mieć potomstwo, niezależnie od tego jaka jest zasobność ich portfela. To stało się w Częstochowie, dziś robimy to w całej Polsce.  Kilka tygodni temu na posiedzeniu Rady Ministrów przyjęliśmy projekt ustawy "Aktywny rodzic", czyli program dedykowany rodzicom chcącym wrócić na rynek pracy po narodzinach dziecka, szeroko komentowany, niezwykle ważny. Liczymy na to, że upowszechni opiekę nad dziećmi do lat 3. Dla mieszkanek i mieszkańców Częstochowy to żadna rewolucja, bo przecież samorząd taki program już realizuje i zapewnia dostęp do opieki niani, czy dofinansowuje miejsca w żłobkach. "Koalicja 15 października" poważnie myśli o polityce senioralnej, opiece nad osobami starszymi i znowu mamy kim się inspirować, patrząc na Częstochowę.

Minister zachęcając do współpracy deklarowała konsekwentną zmianę polityki rządu wobec samorządów i partnerów społecznych, mówiła o ostatnich decyzjach, które poprawią sytuację finansową m.in. pracowników socjalnych. Poza tym dziękowała za lokalne inicjatywy i partnerstwa budujące społeczeństwo obywatelskie.       

Przedstawicielom sektora NGO udało się poruszyć kilka istotnych dla nich problemów, które mogą być rozwiązane na poziomie krajowym. Dotyczyły one np. szybszego procedowania ministerialnych konkursów, co pomoże zachować ciągłość opieki nad podopiecznymi, nowych regulacji prawnych, które poprawią skuteczność społecznie użytecznej pracy czy uelastycznienia zasad rozliczania publicznych dotacji.

Swoje merytoryczne wnioski i uwagi przekazali przedstawiciele organizacji zajmujących się problemem bezdomności, pieczą zastępczą, opieką nad osobami z niepełnosprawnościami, zajęciami dla seniorów oraz spółdzielniami socjalnymi. Głosy tych, którzy nie zdążyli się wypowiedzieć w czasie spotkania, mają zostać przekazane Ministerstwu Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej za pośrednictwem miasta.     

W Częstochowie według danych na koniec 2023 r. funkcjonuje 1076 organizacji pozarządowych, z których 459 jest zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym, a 129 to terenowe jednostki organizacji pozarządowych. Poza tym jest 299 fundacji, 71 stowarzyszeń zwykłych, 52 uczniowskie kluby sportowe, 46 klubów sportowych, a także 20 Ochotniczych Straży Pożarnych i ich związków. 81 z nich posiada status organizacji pożytku publicznego.
NGO działają głównie w takich obszarach jak: sprawy społeczne, ochrona zdrowia, gospodarka, edukacja i wychowanie, rynek pracy, sport, turystyka, rekreacja, kultura i sztuka.

Na terenie miasta też: 3 warsztaty terapii zajęciowej, 5 centrów integracji społecznej, zakład aktywności zawodowej, klub integracji społecznej, 14 spółdzielni socjalnych.

Samorząd miasta Częstochowy zleca „trzeciemu sektorowi” realizację zadań publicznych na podstawie otwartych konkursów ofert oraz w trybie tzw. małych zleceń. Miasto przekazuje dotacje na realizację zadań publicznych w formie powierzenia lub wspierania.

W strukturach Wydziału Polityki Społecznej Urzędu Miasta działa też Częstochowskie Centrum Organizacji Pozarządowych, którego głównym celem jest profesjonalizacja częstochowskich organizacji pozarządowych poprzez m.in.: organizację szkoleń i doradztwa, informowanie o potencjalnych źródłach finansowania i zasadach udzielania dotacji. Są też organy opiniująco – doradcze, w których zasiadają przedstawiciele podmiotów ekonomii społecznej: Częstochowska Rada Działalności Pożytku Publicznego, Miejska Rada Seniorów, Powiatowa Społeczna Rada do spraw Osób Niepełnosprawnych czy Rada Sportu.

Źródło: własne, UM Częstochowy