fot.PL

,,Kandyd, czyli optymizm” jest kolejną premierą trwającego sezonu na częstochowskiej, miejskiej scenie. Voltaire’a wchodzi w swym tekście w dialog z elementami myśli Rousseau oraz popularną w Oświeceniu filozofią Leibniza, głoszącą m.in., że żyjemy jakoby w „najlepszym z możliwych światów”. Pełna ironii i sarkazmu opowiastka obfituje w nagłe zwroty, a inspirowana jest częściowo rzeczywistymi wydarzeniami – jak m.in. szokujące dla współczesnych Voltaire’owi trzęsienie ziemi w Lizbonie. Jako taka ma cechy powieści łotrzykowskiej, a zarazem je parodiuje; naśmiewa się też z popularnych romansów. Jednocześnie odbija się w niej wiele problemów trapiących umysły nie tylko ludzi Oświecenia.

Prostoduszny Kandyd żyje w komfortowych warunkach zamku w Westfalii, chłonąc głoszone przez swojego mistrza Panglossa optymistyczne tezy o ,,najlepszym możliwym świecie”.  Za romans z córką barona tytułowy bohater zostaje wygnany i skazany na tułaczkę. Przeżywa nieprawdopodobne sytuacje, które co rusz podkopują jego wiarę w domniemaną dobroć świata. Prowadzi go to do wniosków zgoła odmiennych od wpajanych mu wcześniej nauk…  Stając się przenikliwym komentatorem rzeczywistości, zaczyna w niej w sposób jaskrawy widzieć zło, degenerację, niesprawiedliwość społeczną, absolutyzm władzy, fanatyzm i zabobon.

,,Kandyd” był zarazem wielkim sukcesem wydawniczym, jak i skandalem. Wydany przez Voltaire’a anonimowo, był w wielu krajach zakazywany jako bluźnierczy, podburzający do niepokojów społecznych. Obecnie tekst  ma status największego dzieła Voltaire’a i jednego z najważniejszych w literaturze francuskiej w ogóle.
 
Tytułową postać gra Adam Machalica, u którego boku pojawiają się Hanna Zbyryt (Kunegunda) oraz Antoni Rot (Pangloss). Aktorki i aktorzy Teatru Mickiewicza kreują w tej sztuce często po kilka postaci – na scenie zobaczymy Waldemara Cudzika, Adama Hutyrę, Małgorzatę Marciniak, Macieja Półtoraka, Sylwię Oksiutę-Warmus oraz Bartosza Kopcia. Pojawią się też goście – Ilia Piątek, Natan Wywiał i Mateusz Mazurkiewicz ze Studia Aktorskiego ,,Mała Rolka”. Muzykę na żywo zagra kwartet smyczkowy – Tomasz Kulisiewicz, Nela Zaforemska, Malwina Kęsicka, Zofia Kulisiewicz.

Dzieło w przekładzie Tadeusza Boya-Żeleńskiego i adaptacji teatralnej Macieja Wojtyszki i Krzysztofa Orzechowskiego wyreżyserował Rafał Szumski. Odpowiadając na pytanie, czy w świecie Voltaire’a jest nadzieja, reżyser mówi:  Im bardziej brniemy w jego świat, tym jest ciemniej. Ale w końcu tam też pojawia się światło, nadzieja oraz tytułowy optymizm – postrzegany jako siła witalna, która człowieka napędza i daje mu wiarę. Voltaire stawia podstawowe pytanie: Czym jest życie? Poddaje pod dyskusję kwestię najważniejszą: Jak mamy żyć, wiedząc, że i tak umrzemy? Nie jestem mądrzejszy ani od niego, ani od innych filozofów. Mogę tylko za pomocą inscenizacji czy metafory zostawiać przestrzeń do rozważań. To jest raczej intuicyjne odbieranie sztuki, czyli takie, które najbardziej lubię. Myślę, że istotą teatru jest to, aby odbiorca zawiesił się między różnymi światami i nie próbował natychmiast dać sobie intelektualnej odpowiedzi na każde zadane pytanie.

Asystentem reżysera jest Andrzej Rospondek. Za muzykę i aranżacje odpowiada Karol Nepelski, a asystentką kompozytora jest Oktawia Pączkowska. W spektaklu zabrzmią piosenki Jerzego Derfla z tekstami Macieja Wojtyszki. Scenografią zajęła się Aleksandra Grabowska, kostiumami – Adrian Lewandowski, a  choreografią – Aleksander Kopański. Autorem plakatu jest Jacek Sztuka, a grafiki – Karolina Bednarczyk.

Premiera na deskach Teatru przy ul. Kilińskiego odbędzie się 8 stycznia o godz. 19. Bilety na premierowe przedstawienie dla osób zaszczepionych przeciw koronawirusowi jeszcze są – informacje pod numerami 34 372 33 27 (47, 06). 

Źródło: UM Częstochowy