fot. archiwum Tomasza Blukacza
Rozmawiamy z częstochowskim działaczem Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych (OPZZ) Tomaszem Blukaczem. Red: Powiedzmy, że dostałem nową pracę w spółce, w której udziały ma Skarb Państwa. Albo w urzędzie administracji publicznej. Albo po prostu w dużej firmie z polskim albo zagranicznym kapitałem. Jestem młody, myślę optymistycznie. Ktoś mi proponuje, bym zapisał się do któregoś z działających w przedsiębiorstwie związków zawodowych. A ja sobie myślę: „W co oni mnie chcą wciągnąć? Przecież związki zawodowe to przeżytek!”. Czy słusznie?
Tomasz Blukacz: Zdecydowanie niesłusznie! Związki zawodowe powstawały i wciąż powstają po to, aby stać na straży przestrzegania przepisów prawa pracy, a także by reprezentować oraz bronić praw i interesów swoich członków. A co jest przeżytkiem w występowaniu w obronie słusznych racji pracowników? Przynależność do jakieś grupy społecznej z natury rzeczy daje człowiekowi bezpieczeństwo, oznacza wsparcie, na które będzie mógł liczyć, gdy pojawi się problem, np. pracodawca będzie łamał prawo pracy albo je naginał. Dlatego uważam że, warto należeć do związków zawodowych, które budują dialog, osiągają kompromis i działają, aby poprawiać jakość naszej pracy, a co za tym idzie – jakość życia ogólnie.
Red: No tak, ale ja jestem przecież optymistą, a oni chcą ode mnie jakieś składki!
TB: Owszem, bo związki zawodowe można porównać do firmy ubezpieczeniowej. Jak ubezpieczasz dom, to też nie przewidujesz, że za 10 czy 15 lat on spłonie. Po prostu zabezpieczasz się na wszelki wypadek. I śpisz spokojnie. Wiesz, że jeśli nastąpi problem, będziesz miał pełne prawo zwrócić się do firmy ubezpieczeniowej o pomoc, a nawet tej pomocy zażądać, bo Ci się należy jako opłacającemu składki. Tak jest w związku zawodowym: opłacasz przez lata składki, a w zamian dostaniesz fachową pomoc w każdej awaryjnej sytuacji. Dzieje się tak z korzyścią dla pracowników i pracodawców.
Red: Jak to dla pracodawców? Przecież oni podobno nie cierpią związków zawodowych… Niektórzy nawet robią wiele, żeby je zdusić w zarodku.
TB: Rzeczywiście, zdarzają się takie historie, niestety… Ale dotyczą tych pracodawców, którzy nie rozumieją pewnego bardzo istotnego mechanizmu. Gdy w przedsiębiorstwie jest związek, to szef firmy ma więcej luzu. Bo przecież gdy dzieje się coś nie tak, to przychodzi do niego tylko związkowiec, a nie zwala mu się na głowę cała załoga. Oczywiście wymaga to kultury pracy i współpracy od obu stron, ale ten dialog jest ważny także dla rozwoju samego przedsiębiorstwa.
Red: Na co związki zawodowe zwracają uwagę pracodawcy?
TB: Pracodawca nie wszystko widzi, nie ze wszystkiego zdaje sobie sprawę, bo np. zakład zatrudnia tysiące ludzi i – jak to wśród ludzi – dochodzi do różnych sytuacji, niepokojów i napięć. Być może wystarczy zmienić system pracy, przemodelować coś. Wtedy wkracza związek zawodowy. On jest po to, żeby wytykać błędy rządzącym lub występować w imieniu ludzi, którzy nie są docenieni lub nie mogą się upomnieć o swoje prawa, bo np. zwyczajnie się obawiają o posadę...
Red: Kiedy ludzie zapisują się do związków zawodowych?
TB: No właśnie, dobre pytanie… Niestety z żalem muszę przyznać, że zazwyczaj zapisują się wtedy, kiedy jest sytuacja awaryjna, np. planowana jest likwidacja stanowisk pracy. Dopiero wtedy masowo ludzie zapisują się do związków zawodowych. A niekiedy może być już za późno, by uratować miejsca pracy. Wielu osobom związki zawodowe kojarzą się z poprzednią epoką. W rzeczywistości tak nie jest, bo związki zawodowe zmieniły się i ponownie zaczynają odgrywać ważną rolę w firmach i w społeczeństwie. Wszystko zależy od ich przywódców. Trzeba zachęcać młodych ludzi, aby zapisywali się do związków zawodowych. Bo bez ludzi młodych związki zawodowe nie mają żadnej przyszłości. U nas w kraju związki funkcjonują ze składek członkowskich, a negocjują dla wszystkich pracowników. Powinno być tak, jak w krajach skandynawskich, w których np. jeżeli związek zawodowy załatwia podwyżki, to tylko dla swoich członków. Dlatego tam do związków zawodowych zapisanych jest 85 procent pracowników, a u nas tylko 16 procent.
Red: Wspomniał Pan wcześniej, że w grupie bezpieczniej. Co robicie, aby się jednoczyć?
TB: W zeszłym roku w listopadzie w naszym regionie podczas konferencji poświęconej zagrożeniom na rynku pracy spotkały się lokalne zarządy związków zawodowych funkcjonujących w TESCO, MPK, ZUS, PSS Jedność, Hucie ISD Częstochowa, szkolnictwie, energetyce, budownictwie, wodociągach, administracji samorządowej i jednostkach kulturalnych. Gościem specjalnym był Jan Guz – przewodniczący OPZZ. Celem tego spotkania było poznanie się oraz wymiana doświadczeń związkowych.
Red: Czy takie spotkania jeszcze będą organizowane?
TB: Powiedziałbym, że takie spotkania muszą być organizowane. Musimy się cały czas jednoczyć, wymieniać doświadczeniami i poglądami.
Red: Na koniec trochę z innej beczki. Jak ocenia Pan sytuacje polityczną w regionie częstochowskim?
TB: Zmienił się rząd RP, zmienili się również niektórzy parlamentarzyści z naszego regionu. Liczę, że współpraca z nimi będzie owocna. I że będą obserwować sektor publiczny oraz branże w naszym regionie, w których Skarb Państwa ma udziały. Dla naszego wspólnego dobra i ponad wszelkimi politycznymi podziałami.
Red: Dziękuję za rozmowę
Tomasz Blukacz, działacz OPZZ, radny miejski Częstochowy w latach 2010-2014, autor pracy naukowej „Związki zawodowe i ich działalność w energetyce”.
Źródło: własne |
